Tot hoe ver reikt de aansprakelijkheid van een aannemer?

Er komt ongekend veel kijken bij de uitrol van kleine en grote projecten in binnenstedelijke gebieden. Ongeacht of dit nu bouw- of infraprojecten zijn en ongeacht of er gesloopt, gebouwd of gerenoveerd wordt. Eén van de ingewikkelde aspecten is het beperken of voorkomen van schade in de omgeving. En in het verlengde daarvan: het af kaderen van de aansprakelijkheid van een aannemer en het afhandelen van eventuele schadeclaims.

Juist omdat schade expertise en monitoring expertise zo nauw met elkaar verbonden zijn, bloggen wij over de vraag: tot hoe ver reikt de aansprakelijkheid van aannemers? En welke bewijslast brengt deze aansprakelijkheid met zich mee?

Ontwikkelingen met betrekking tot de aansprakelijkheid van een aannemer

Allereerst is het belangrijk om te realiseren dat de aansprakelijkheid van een aannemer in 2023 anders zal liggen. Immers, januari 2023 gaat de Wet Kwaliteitsborging (WKB) stapsgewijs van kracht worden. Als gevolg daarvan ligt bij schadeclaims nu de bewijslast bij de aannemer die aansprakelijk wordt gesteld, en niet meer bij degene die de claim indient. Er geldt dus een omgekeerde bewijslast. Lastig voor aannemers en lastig voor de projectleiding die de rust op projecten willen bewaren, willen opleveren volgens planning, etc. Om claims uit de omgeving te weerleggen, moeten aannemers zich bewijzen op drie fronten.

Ten eerste dient de aannemer te bewijzen dat er geen causaal verband is

Het kan moeilijk te bewijzen zijn dat de schade in de omgeving niet is veroorzaakt door de werkzaamheden die jij in die omgeving hebt uitgevoerd.

Ten tweede dient de aannemer te bewijzen dat er niet onzorgvuldig is gehandeld

Belangrijk is om aan te tonen dat u als aannemer de nodige zorgvuldigheid in acht hebt genomen om schade in de omgeving beperken of te voorkomen. Er mag geen twijfel bestaan over het feit dat u als aannemer hebt gehouden aan de wettelijke richtlijnen en normen, zoals bijvoorbeeld aan de SBR trillingsrichtlijnen en de BRL-normen. Aannemers zijn zorgvuldig genoeg geweest als, bijvoorbeeld, het onderstaande is opgepakt.

De aannemer heeft onderzoek gedaan naar de omgevingsrisico’s. Wat zijn bijvoorbeeld de kwetsbare objecten binnen de risicocontour? Staan er monumenten? Of staan er panden met een zwakke fundering? Of zijn er buurpercelen met een andere bijzondere kwetsbaarheid? Let hier wel op: doe je kennis op over omgevingsrisico’s dan is het je plicht om de hoofdaannemer of opdrachtgever hiervan op de hoogte te stellen (waarschuwingsplicht).
Is doorgerekend wat de omgevingsschade kan zijn bij uitvoer van het projectplan binnen die specifieke omgeving. Zijn er prognoses en predicties op afgegeven.
De aannemer heeft de mogelijkheden onderzocht om de omgevingsschade te beperken. Riskeer je minder schade door bijvoorbeeld te kiezen voor een andere planning? Voor een andere uitvoeringsmethodiek of door voorzorgsmaatregelen te treffen, zoals versteviging van belendingen?
En tijdens het werk: heeft de aannemer voldoende inzet gedaan om te monitoren of de werkelijk veroorzaakte trillingen wel blijven beneden het toegestane niveau?

Ten derde: Inschatten wat de hoogte is van de ontstane schade

Ben je als aannemer niet in staat om te bewijzen dat er geen sprake is van causaal verband. En bent u niet in staat om te bewijzen dat er geen sprake is van onzorgvuldig handelen. Dan komt u bij dit derde punt: het inschatten van wat de hoogte is van de omgeving schade. De hoogte van het schadebedrag bepaal je door in onderstaande kostenposten bij elkaar op te tellen.

De waardevermindering van belendingen als direct gevolg van de project-werkzaamheden.
De kosten voor herstel van de omgevingsschade.
De kosten die komen kijken bij latere oplevering van het project (vertraging schade/boete). Waarschijnlijk niet gedekt door de verzekering.

Het kan dat slechts een deel van bovenstaande kosten worden verhaald zoals een percentage van de waardevermindering. In dat geval kan gecalculeerd worden wat de schade was geweest als u als aannemer zorgvuldiger had gekozen voor een andere uitvoeringsmethodiek.

Bbci & de aansprakelijkheid van een aannemer

Bbci Frijwijk kan helpen bij aansprakelijkheid issues waar aannemers mee kunnen hannesen. Wij zijn monitoring expert: wij geven aannemers het benodigd inzicht in omgevingsrisico’s als gevolg van trillingen, geotechnische risico’s als zetting en zakking en van te grote schommelingen in de grondwaterstand. Tijdens het project monitoren wij ook. Komen er claims uit de omgeving, dan kan bbci Frijwijk veel tijd (en dus geld) besparen door duidelijkheid te verschaffen met de opgeslagen gegevens in het projectdossier. Immers, wij kunnen alle omgevingsdata in één keer aanleveren. Zo is de schadeafhandeling niet meer een hoofdpijndossier.