Welke risico’s geeft grondwateronttrekking in de omgeving?

Bij veel bouw- en infraprojecten vindt bronbemaling plaats om bebouwing onder grondwaterniveau aan te brengen. Aannemers leggen daartoe een bouwput aan en verlagen tijdelijk het lokale grondwaterniveau om ‘in het droge’ te kunnen werken. Dit brengt veel omgevingsrisico’s met zich mee. In deze blog gaan wij in op een aantal vragen. Denk aan welke omgevingsrisico’s u loopt bij grondwateronttrekking en welke maatregelen u kunt (of misschien wel moet) nemen als aannemer om grondwateronttrekking beheerst uit te voeren.

Grondwateronttrekking bij projecten

In de Waterwet staan drie partijen benoemd die grondwater mogen onttrekken en infiltreren (lees: toevoegen) zijnde de provincies, waterschappen en het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Echter, op grote bouw- en infraprojecten wordt ook meestal grondwater onttrokken. Zeker bij het vervangen van riolering, bij de aanleg van tunnels en kelders en bij het inrichten van een bouwkuip wordt er bemaald. Wanneer u meer dan 10m³ per uur toevoegt of onttrekt heeft u een vergunning nodig. Logisch, omdat u met bronbemaling een verhoogd risico loopt op omgevingsschade.

Welke omgevingsrisico’s loopt u bij grondwateronttrekking?

Bij grondwateronttrekking is het pure noodzaak om de omgeving goed te kennen en deze goed te monitoren door alle bouwfasen heen. Iedere projectomgeving bestaat uit andere factoren en er spelen andere omgevingsrisico’s. Zo staan er in de ene omgeving bijvoorbeeld kwetsbare, monumentale panden en is in een andere omgeving een dijk of kade aanwezig die schade kan oplopen. In algemene zin loopt u met grondwateronttrekking onderstaande omgevingsrisico’s:

• Het doen opdrijven of juist laten verzakken van belendingen en kunstwerken.
• Schade veroorzaken met name aan funderingen op staal en aan houten paalfunderingen.
• Schade berokkenen aan natuur, oevers en aan beplanting en gewassen.
• Het instabiel maken van damwanden en daarmee een vergroot instortingsrisico van de bouwkuip lopen.

Een bemalingsplan als eerste stap naar een vergunning

Omdat er zo veel omgevingsrisico’s spelen bij grondwateronttrekking is een vergunning vereist. Om deze vergunning te verkrijgen, dient een bemalingsplan te worden opgesteld. In het bemalingsplan staat opgenomen hoe, waar en wanneer er zal worden bemaald. Is vacuüm bemaling afdoende? Of kiest u voor deepwell bronbemaling? Kunt u grondwater afvoeren via de riolering, of doet u aan retourbemaling? Alle antwoorden hierop vindt u in het bemalingsplan.

Grondwatermonitoring als maatregel tegen omgevingsrisico’s van grondwateronttrekking

Grondwateronttrekking dient niet alleen te gebeuren volgens het (vooraf ingediende) bemalingsplan. Aannemers zullen de omgeving ook moeten monitoren, juist omdat de omgevingsrisico’s zo groot zijn. Om grondwateronttrekking beheerst uit te voeren, kan bbci Frijwijk een grondwatermonitoringsplan opstellen over alle projectfasen heen. Wij stellen dat monitoringsplan op aan de hand van uw bemalingsplan. Wij installeren peilbuizen rondom projecten om op een efficiënte en effectieve manier te monitoren op de omgevingsrisico’s bij grondwateronttrekking. Wanneer dankzij deze continue monitoring blijkt dat grenswaarden dreigen overschreden te worden, dan alarmeert bbci Frijwijk.